1. Doe minder
Je hebt werk en privé, maar ook nog je volleybalcompetitie, een gezinsleven en misschien wel de nood om eens helemaal in je eentje een verre reis te maken. De combinatie van al die dingen maakt de zaken vaak onnodig complex. Wil je voldoende ademruimte inbouwen, dan komt het erop aan keuzes te maken.
Stel jezelf dan deze vraag: wat zou je doen mocht je elke dag twee uur meer tijd hebben? Yoga doen in de ochtend? Je kinderen van school halen? Mails beantwoorden? Die hypothetische vraag genereert meestal nuttige antwoorden die je tonen waar je prioriteiten echt liggen.
Het eerste dat je uit je agenda kunt schrappen, zijn activiteiten die energie van je vreten. Een halfuur lang knikken terwijl die ene collega alweer haar beklag doet tijdens de middagpauze, is nergens voor nodig. Ga elders lunchen, op een mooi plekje waar je rustig van wordt. We ontwikkelen met zijn allen makkelijk gewoontes die ons tijd kosten, maar die ons niets bijbrengen. Denk maar aan hoe vaak je sociale media ‘even checkt’ of Candy Crush speelt op je smartphone.
Eens je die bronnen van tijdverlies en frustratie hebt geïdentificeerd, kun je op zoek naar structurele oplossingen. Reken op applicaties zoals bijvoorbeeld LeechBlock of RescueTime om je online tijd beter te benutten, en denk aan hoe je je 24 uren per dag gespendeerd wil zien. Zie punt 5 voor mogelijkheden die je kunt bespreken met je werkgever.
2. Word een topplanner
Veel mensen plannen werk als to do’s minutieus in hun agenda, maar laten hun vrije tijd onbemoeid. Daardoor raakt die agenda makkelijk overladen met werk en énkel werk. Maak op tijd plaats voor leuke activiteiten in plaats van vrije uren onbedoeld te laten vollopen met emails.
Alles draait om prioriteiten stellen. Is het voor jou belangrijk om elke week met je moeder te gaan eten? Plan dat dan in. Zou een wekelijks overlegmoment met je naaste collega’s je stressniveau naar beneden halen? Zet het dan op de agenda. Iets inplannen op een vast moment creëert rust in je hoofd, zodat er plaats vrijkomt om met andere dingen bezig te zijn. Bovendien heeft vrije tijd noteren in je kalender nog een voordeel: het geeft je iets om naar uit te kijken, zoals een uitje met vrienden of een date.
Focus je op bij het maken van je plannen op de korte termijn. Tim Ferris, gevierd auteur van The 4-Hour Workweek, zweert bij plannen die maximum zes maand vooruit lopen. Leg dus twee of drie doelen vast, professioneel of privé, en werk daar de komende maanden naartoe. Die structuur heb je nodig, anders moet je hoofd voortdurend allerhande taken onthouden en krijg je het gevoel dat er te veel van je gevraagd wordt.
3. Vandaag ben je onbereikbaar
Natuurlijk is het handig dat je dankzij Skype af en toe kan telewerken. Voeg daar WhatsApp en Slack aan toe en je kunt gewoon met je collega’s praten alsof ze naast jou zaten. Het nadeel is dan weer dat het werk je overal volgt. Altijd bereikbaar zijn maakt het erg moeilijk om de grens tussen werk en privé te trekken. Daarnaast schept die technologie ook de verwachting dat je op elk moment lastiggevallen mag worden om nog gauw wat te regelen voor het werk. Op die manier lijkt de werkdag nooit nog op te houden.
Als je die onderstroom van stress liever niet voelt tijdens je privé-momenten, maak dan aan je collega’s en baas duidelijk dat je op bepaalde tijdstippen onbereikbaar bent. Onthoud dat emails echt wel kunnen wachten tot je ’s ochtends aan het werk gaat. Zo lang je zorgt dat collega’s altijd een antwoord krijgen binnen een redelijke termijn, zal je niemand horen klagen.
Schakel tenslotte de meldingen op je telefoon uit. Enkel op die manier kun je echt genieten van quality time. Die roep om even helemaal offline te zijn, krijgt de jongste jaren overigens steeds meer weerklank. In Frankrijk is er sinds 2017 zelfs een wet in voege die het ‘recht op onbereikbaarheid’ vrijwaart — een argument dat je in de strijd kunt gooien om voor jezelf een paar uur per week zonder digitale onderbrekingen te plannen.
4. Balanceren moet je leren
De balans tussen je werk en al de rest in evenwicht houden, is iets dat voortdurend om bijsturen vraagt. Het gaat niet om een perfecte fifty-fifty verdeling: de verhouding is voor iedereen anders en zal zelfs evolueren doorheen de tijd.
Misschien heb jij nood aan een erg duidelijke scheidingslijn: werkdagen zijn voor werk, zondagen zijn strikt voor leuke uitstapjes met de familie en één maandag op twee besteed je lekker aan jezelf. Anderen zijn blij met flexibele grenzen en vinden het geen punt om op zaterdagochtend nog wat te werken vanuit de zetel. Neem daarom je tijd: definieer waar jij nood aan hebt, experimenteer met andere tijdsinvullingen en vind wat voor jou werkt.
5. Praat met je werkgever
Flexibiliteit in de tijd en in de ruimte zijn zowel voor jou als voor je werkgever interessant. Bovendien zijn veel van de oplossingen die voorhanden zijn financieel interessant voor je baas — een goed argument om hem of haar over de streep te trekken, dus. Maar er zijn er nog: zo maakt een goede werk-privébalans werknemers gemotiveerder, gelukkiger in hun job en efficiënter.
Er bestaan al tal van systemen, denk maar aan glijdende uren, werken met plus- en minprestaties, arbeidstijden die op jaarbasis worden berekend om piekmomenten op te vangen en meer. Deeltijds werken kan ook een oplossing zijn: 30% van de Vlamingen doet het al en hebben zo meer tijd voor hun gezin en persoonlijke projecten.
Ook qua locatie kun je vragen om bepaalde faciliteiten: thuiswerk levert werkgevers tevreden werknemers op, maar ook een verhoogde productiviteitsgraad. Natuurlijk kun je ook vragen om andere flexwerkopties, zoals een satellietkantoor of online toepassingen die het telewerken vergemakkelijken en jou meer autonomie geven. Tot slot kunnen werkgevers ook andere voordelen aanbieden, van kinderopvang over een strijkdienst tot een gymzaal waar je gebruik van kunt maken.
De ultieme life hack om alle elementen van je leven in balans te houden, bestaat niet. Uiteindelijk komt het neer op je eigen intuitie leren vertrouwen: niemand kan de regels beter bepalen dan jijzelf. Leer dus luisteren naar je noden, accepteer dat die niet altijd dezelfde zullen zijn en durf ‘neen’ zeggen wanneer je aanvoelt dat dat het juiste antwoord is.